SHIP OF FOOLS

Stelt u zich het voor; u zit aan een tafel op het podium van het Bijlmer Parktheater en stelt als interviewer vragen aan een Jonge Maker. Zij, koud terug van haar reis naar Senegal met de ‘troupe’ voor de voorstelling Suwokono. Deze choreografe, Sarah Huygens Jawla, heeft er net een lange werkdag opzitten met de vijf performers die samen deze voorstelling gaan maken. En zit midden in haar creatieve zoekproces. Een fase van beweging, van associaties, van beelden, van flarden. Zeker niet de fase van woorden die vastleggen. Komt dit interview te vroeg? Of toch niet? 

“Ik voel dit stuk, het zit in mijn hoofd”, zegt Sarah Huygens Jawla. Maar het ligt nog niet op Sarah’s tong. Sterker zelfs, de komende zes weken worden nog veel keuzes gemaakt. Woorden leggen vast en daarom is het zelfs onwenselijk om te precies te duiden wat we als YAA te zien krijgen. Wellicht is dit geen enkel punt want andere ingrediënten zijn al wel duidelijk, zodat we u vooraf kunnen meenemen in wat u kunt verwachten als we naar deze interdisciplinaire dansvoorstelling gaan. 

Wat gaat u zien?

Als u binnenkomt dan stapt u onmiddellijk in een andere wereld. In een Ship of Fools. Het decor, de belichting, projecties, dat alles brengt u in een andere sfeer, zo belooft Sarah. De voorstelling gaat over verlangen en wel het verlangen om jezelf te kunnen zijn. Passend bij jouw identiteit; zwart en queer. Immers ‘to be black is different’. 

Het is een collage van vijf personen die allemaal antwoorden zoeken op de centrale vraag: wat als wij ons zonder onderdrukking zouden kunnen bewegen? 

Om in de woorden van Sarah te spreken: “Samen willen wij een eigen universum creëren. Een wereld buiten de witte heterostructuur. Een alternatieve wereld waar wij dansers vrij zijn en ons op onze eigen manier kunnen bewegen. Ons vrijvechten om vervolgens thuis te kunnen komen.” 

De voorstelling wordt muzikaal ondersteund door percussie en soundscapes, geïnspireerd op West-Afrikaanse ritmes. Elektronische en akoestische muziek trekken elkaar soms uit balans en vullen elkaar ook weer aan.

Naar Mama Afrika

Sarah: “Als je zwart bent moet je vaak vechten in deze maatschappij om te kunnen zijn wie je wilt zijn.” Daarom vertrok het gezelschap tien dagen naar een safespace in mama Afrika om als groep een start te maken voor deze voorstelling die draait om ieders identiteit. 

Deze veilige plek is tevens een unieke plek voor dansers; L’ Ecole des Sables in Senegal. Germaine Acogny, de oprichtster, heeft een unieke fusion techniek ontwikkeld. Zelf danste zij in Parijs, Brussel en New York. Ze integreert de principes van de traditionele Afrikaanse dans in de eigentijdse context. Zij mixt balletstijlen met traditionele Afrikaanse dans. In haar dansschool wordt door dansers uit de hele wereld en uit Afrika op heel hoog niveau gedanst. Meer dan 700 dansers uit Afrikaanse - en Westerse landen zijn daar sinds 1998 opgeleid. 

Sarah: “Germaine Acogny geeft hoop aan ons als zwarte dansers. We hebben haar daar gesproken en workshops gevolgd. Daar samen je creatieve proces starten maakt uit. Alles is anders, de grond, de sfeer.”

Sarah’s werkwijze

Sarah geeft haar voorstelling vorm als een sociaal architect. Zij brengt de onderzoeksvraag in, maar het perspectief van elke performer is medebepalend. Ieder doet een eigen onderzoek en geeft bouwstenen aan het geheel. Of je nu danser, multi-instrumentalist of vormgever bent, ieder bouwt mee aan de voorstelling

Haar vorige voorstelling gaf Sarah inzichten hoe met elkaar om te gaan voor en achter de schermen. Zo ontwikkelde zij een nieuwe werkethiek: in verbinding met elkaar staan, vrijheid ervaren en dan kunnen thuiskomen. Thuis, Suwokono, is dan ook de titel van de voorstelling. Suwokono is Madinka, een West-Afrikaanse taal en de taal van de vader van Sarah.

Sarah’s droom 

Nederland is weliswaar een multiculturele samenleving, maar van mensen van kleur wordt verwacht dat zij zich conformeren aan de Nederlandse ‘standaard’. Een steeds grotere en zichtbaardere groep past niet in een enkel hokje of je nu zwart bent of queer. Iedereen die ‘anders’ is wordt geconfronteerd met identiteitsvragen. 

Sarah: “Ik wil mensen om me heen verzamelen die dezelfde taal spreken. Onszelf een stem geven en empoweren. Met mijn eigen bedrijf wil ik een platform bieden aan groepen en community’s, ze representeren, ze een stem geven en verhalen zichtbaar maken. Ik wil publiek bewust maken van de betekenis die achtergrond en identiteit hebben in een gemengde samenleving als de Nederlandse. Daarom ben ik op deze planeet.” 

Sarah zelf 

Sarah Huygens Jawla is een jonge Vlaamse maker met West-Afrikaanse roots. Afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht, waar zij zich specialiseerde in interdisciplinair dans -en bewegingstheater. 

Dankzij de nieuwe makersregeling van het fonds Podiumkunsten werkt zij in september samen met het Bijlmer Parktheater. 

Suwokono is haar derde voorstelling na Women in Love (2018) en Between Us (2021). Between us viel op in julidans 2021 omdat haar dansvoorstelling ‘dicht op de huid’ zit.

Zij werd voorgedragen door het Bijlmer Parktheater aan YAA voor de nieuwe Jonge Makersprijs 2021. Deze YAA activiteit werd afgelast vanwege corona.